Dociekania metafizyczne - Pierre Gassendi. Biblioteka Europejska
Opis
Tytuł: Dociekania metafizyczne
Autor: Pierre Gassendi
Wydawnictwo: Marek Derewiecki
Rok wydania: 2017
Oprawa: twarda
Ilość stron: 512
ISBN: 9788365031013
Polemika z Descartes’em nie ukazuje nam systemu Gassendiego – co więcej: aby zrozumieć stanowisko Gassendiego w sporze z Descartes’em, nie musimy nawet znać jego filozofii, nie musimy uprzednio nic wiedzieć o jego teorii atomistycznej, stosunku do Epikura czy o jego rozumieniu mechanicyzmu. Z polemiki na kartach Disquisitio wyłania się natomiast bardzo wyraźnie jego teoria poznania i epistemologia. Gassendi nie przeciwstawia bowiem filozofii Descartes’a swojej filozofii – zresztą tematyka Medytacji nie dawała mu ku temu sposobności; wszelkie argumenty, które przytacza, są oparte wyłącznie na jego własnym odczuwaniu świata, tak bardzo odmiennym od tego, które leżało u podstaw myślenia Descartes’a. Ale właśnie dlatego polemika ta ma ogromną wartość poznawczą: irytacja Descartes’a zarzutami Gassendiego i wzburzenie Gassendiego postawą Descartes’a pozwalają uchwycić to, co stanowi istotę myśli kartezjańskiej, a upór Gassendiego w tłumaczeniu Descartes’owi, jakie i dlaczego popełnia błędy poznawcze, ukazuje podstawę jego wizji świata. Spór ten ukazuje też coś więcej, mianowicie: czym jest filozofowanie. W kontekście tego sporu, który nie może być rozstrzygnięty, możemy uświadomić sobie, że każdy wielki system filozoficzny jest w istocie racjonalizacją osobistego odczuwania świata przez jego twórcę; to zaś pozwala nam poczynić namysł nad kwestią, jak dalece wielkie filozofowanie jest obiektywnym ujawnianiem natury świata i człowieka, a w jakiej mierze jest determinowane i wyznaczane przez ludzką naturę filozofa; mówiąc inaczej, na ile jest widzeniem świata takim, jaki jest on w swej istocie, a na ile takim, jakim się jawi filozofowi.
Ze Wstępu Jerzego Kopani
Pierre Gassendi (1592-1655) – francuski filozof, astronom i matematyk. Urodził się w rodzinie chłopskiej, w roku 1616 uzyskał święcenia kapłańskie i objął stanowisko kanonika kapituły katedralnej w Digne. Humanista i erudyta, obrońca wiary katolickiej, wykładowca teologii oraz profesor filozofii w Aix, a od roku 1645 wykładowca matematyki w paryskim Collège Royal. Głosił sensualizm i sceptycyzm w teorii poznania, epikurejski atomizm w fizyce oraz epikurejską etykę postulującą korzystanie z przyjemności wynikających ze spokoju ducha. Poglądy Epikura o materialności duszy i odwieczności atomów jednak odrzucił jako niezgodne z chrześcijaństwem. Krytykował arystotelizm występujący w filozofii scholastycznej, ale także Kartezjusza za poglądy o ideach wrodzonych oraz teorię dualizmu duszy i ciała. Był pierwszym obserwatorem przejścia Merkurego na tle tarczy Słońca w 1631 roku. Wywarł wpływ na środowisko europejskich intelektualistów XVII wieku, w tym na Newtona oraz Moliera.
