Franciszek Piekosiński

Franciszek Piekosiński (1844-1906) to wybitny polski prawnik i historyk, specjalizujący się w naukach pomocniczych historii: heraldyce, sfragistyce i numizmatyce, wydawca źródeł. Jego główne osiągnięcia miały miejsce w dziedzinie edycji źródłowych dokumentów historycznych i pomników prawa staropolskiego. Ten wybitny badacz heraldyki, sfragistyki, filigranistyki i numizmatyki, szczególnie skupiał się na wiekach średnich. Był aktywnym członkiem komisji historycznej, powołanej w roku 1870 w Towarzystwie Naukowym Krakowskim przez Karola Estreichera, Józefa Szujskiego i Franciszka Matejko. Jej zadaniem było porządkowanie i wydawanie materiałów źródłowych do dziejów Polski. Ze względu na konieczność wycofania się z prac komisji przez niektórych jej członków, z przyczyn od nich niezależnych, ogrom pracy merytorycznej na tym polu edytorskim w ramach tej komisji spoczął na barkach Franciszka Piekosińskiego.

Franciszek Piekosiński - runiczne pochodzenie polskich herbów

Franciszek Piekosiński pracował w Archiwum Krajowym Aktów Grodzkich i Ziemskich w Krakowie - zajmował w nim stanowisko dyrektora. Choć jego hipoteza o runicznym pochodzeniu polskich herbów wywołała kontrowersje i została później poddana wątpliwościom, Piekosiński Franciszek pozostaje kluczową postacią w badaniach nad heraldyką polskiej średniowiecznej szlachty. Piekosiński Franciszek był także autorem poglądu, iż runy nie trafiły bezpośrednio na Ruś przez Waregów, lecz zostały przeniesione z Polski za sprawą małopolskiej szlachty, która licznie przeniosła się na Wschód od XIV wieku. Podczas tej migracji przyjmowali do swoich rodów i herbowe tradycje szlachtę ruską. Natomiast polskie herby dotarły na Litwę za pośrednictwem Rusi. W związku z tym, autor uważał heraldykę litewsko-ruską za młodszą kuzynkę polskiej heraldyki, jednocześnie uznając ją za niezwykle istotne i obfite źródło do badania genezy i ewolucji herbów polskich. Zręby tej teorii zostały zaprezentowane przez Franciszka Piekosińskiego w pracy pt.: O dynastycznem szlachty polskiej pochodzeniu, która w 1888 r. została jako najlepsza praca historyczna roku wyróżniona nagrodą fundacji Barczewskiego.

Prace Franciszka Piekosińskiego - źródłem wiedzy o średniowiecznej Polsce

Franciszek Piekosiński zmarł w 1906 roku i został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Jego wkład w polską historiografię jest niezaprzeczalny, a jego badania i publikacje pozostają do dziś cennym źródłem wiedzy o średniowiecznej Polsce i stanowią punkt odniesienia dla współczesnych badaczy. Świadomość wielkości tej postaci i wagi jego dorobku mieli także jemu współcześni, współpracujący z nim historycy. Świadectwem tego uznania jest publikacja poświęcona dorobkowi naukowemu Franciszka Piekosińskiego, wydana w 1908 r., nakładem Drukarni Ludowej we Lwowie, zawierająca cztery artykuły na temat tego wybitnego historyka, będące swoistym pomnikiem dla jego zasług.