Szkice do historii Polski, Niemiec i Czech w wiekach od X do XII - Grzegorz Kazimierz Walkowski

Autor: Grzegorz Kazimierz Walkowski

Tytuł: Szkice do historii Polski, Niemiec i Czech w wiekach od X do XII

Oprawa: miękka

Rok wydania: 2021

Format: B5

Ilość stron: 556

ISBN: 978-83-960876-0-7

EAN: 9788396087607

UWAGA: Książka nowa, posiada niewielkie otarcia na brzegach okładki wskutek dłuższego przechowywania.

Prezentowane Szkice.... to w pewnym sensie uboczy efekt wykonanej przez ich Autora (w latach 2015-2020) pracy badawczej nad historią Polski i Europy środkowej wieków IX i X, aż po stulecie XII. Wyniki wówczas przedsiębranych dociekań, przekładów i sporządzonych analiz tematycznych zawarte zostały w następujących publikach: Piastowie a Rzesza w latach 937/939 - 1138, Historia Niemiec w latach 843-1137 (praca wspólna z J. Sochackim) oraz Zjazd gnieźnieński a.D.M...; biograficzne dzieło Wojciech święty z krwi i kości, stanowiące dyptyk z Zjazdem, ukaże się niebawem.
W zasadniczych częściach powyższych opracowań znalazły się stosowne ciągi narracyjne, wszakże dla dokładnego zgłębienia niektórych zagadnień szczegółowych musiałyby one zostać wtenczas nieproporcjonalnie rozwinięte, zaciemniając istotę głównego wywodu. Umieszczone w zbiorze: Szkice..., prezentują się przecież zupełnie inaczej - jako wyraz pogłębionych poszukiwań badawczych. W takim ujęciu, stanowiąc artykuły problemowe mają co do zasady za zadanie przybliżyć tematy poznawczo istotne jakie pojawiły się przy historiograficznych rozważaniach ogólniejszych, lecz dla których dotychczas zabrakło miejsca, bądź były traktowane jako dodatki do wiodącego przekazu. W tak zakreślonych ramach należy zatem podejmować zawartość niniejszej pracy, w tym rozumieniu wielowątkowej, to jednak za wyjątkiem artykułu dziesiątego, który stanowi widziany oczami Autora skrócony, aczkolwiek wielokrotnie odmienny od punktu widzenia historiografii tradycyjnej koherentny wykład historii Polski z lat 1025-1138.W szerzej pojmowanym wymiarze badawczym, wymowa Szkiców... stanowić może i powinna bazę koncepcyjną dla posiadających przymiot nowości rozważań nad historią Polski, Niemiec i Czech z omawianego okresu.

Spis treści:
Wstęp  /11
Artykuł I
O rzekomej wyprawie Władysława Hermana na Pomorze Wschodnie  /17
Wczesne edycje Kroniki polskiej Galla Anonima  /17
Kontrowersje /18
Pomorze w świetle Miracula beati Egidii  /27
Artykuł II. Pojęcie Polonia u Gallusa  /37
Artykuł III. Otton zwany Pięknym - Przemyślida (czy Kazimierowic Piast?) a sprawy śląskie  /43
Artykuł IV. Granice dzielnic statutowych około roku 1138  /81
Artykuł V
Wojna Hodona z Mieszkiem z roku 972 /91
Wczesne marchie jako jednostki organizacyjne królestwa Niemiec  /91
Zadania marchii  /99
Terytorialny zasięg wpływów politycznych królestwa Niemiec na wschodzie /100
Słowiański książę Mieszko syn Siemomysła i jego władztwo we wczesnych przekazach kronikarskich i ich analiza  /103
Licicaviki i Wichman. Określenie zasięgu państwa Mieszka, króla północy  /117
Należności trybutarne dla królestwa Niemiec przerywają samowładztwo Piastów na Łużycach  /121
Obciążenia fiskalne i dziesięcinne wobec Mieszka wywołują wojnę z Hodonem  /126
Artykuł VI. Wojna królestwa Niemiec z Słowianami z roku 976  /131
Artykuł VII
Biogramy Rychezy i Kazimierza. Karol
Poglądy historiografii polskiej i ich krytyka  /147
Kazimierz opuszcza Polskę i odnajduje się na Węgrzech. Wraca przez Saksonię  /164
Małżeństwo Kazimierza  /169
Dwa imiona dla jednej osoby, czy dla dwóch? /174
Artykuł VIII
Formowanie się Kościoła polskiego u zarania państwowości piastowskiej. Wybrane zagadnienia  /183
1. Wierzenia przedchrześcijańskie a początki Kościoła łacińskiego na ziemiach piastowskich  /183
Osoba poznańskiego biskupa Jordana w kontekście utworzenia metropolii magdeburskiej  /183
Izrael Gramatyk a Jordan  /196
2. Arcybiskupi misyjni. Zagadnienie obediencji biskupów metropolii magdeburskiej. Sprawa tamtejszej erekcji kanonicznej  /198
3. Unger, biskup Poznania  /198
Motywy zatrzymania (internowania?) biskupa poznańskiego Ungera i eremity "międzyrzeckiego" Barnaby. Kościelne ambicje i osobiste grzechy (św.) Brunona z Kwerfurtu. Polityczna sytuacja w Europie środkowej a zagadnienie metropolii sklaweńskiej (dla Słowian) z stolicą w Pradze (bądź w Poznaniu?) /215
4. Kościół przemyślidzko-piastowski elementem kontrolowanego przez cesarzy Kościoła imperialnego  /241
5. Morawy a Państwo Polskie  /246
Artykuł IX
Sytuacja w królestwie Niemiec na przełomie mileniów i czynniki wpływu na relacje dynastyczne i polityczne z państwem Piastów /253
1. Powiązania dynastyczne w Burgundii, Szwabii, Bawarii i Lotaryngii pod koniec pierwszego tysiąclecia po Chrystusie jako jedna z konsekwencji ingerencji Karolingów w sprawy paneuropejskie  /253
2. Sytuacja w Saksonii oraz w królestwie Franków wschodnich. "Marchia" Billungów i pozostałe  /261
3. Billungowie i królowie Niemiec a Piastowie. Wczesne relacje  /267
4. Królestwo Niemiec po śmierci Ottona III  /273
5. Sytuacja w Wiecznym Mieście. Henryk II  /294
6. Pokój w Budziszynie. Wyprawa kijowska /325
7. Planowane małżeństwo polskiej księżnej Matyldy na tle polityki Rzeszy wobec państwa Piastów  /342
Artykuł X
Polscy królowie i książęta zwierzchni pomiędzy latami 1025-1138. Ustrój i dzieje państwa /363
Mieszko II Ignavus, król Polski  /363
Najazd na Saksonię z roku 1028 i wojna z cesarstwem  /366
Osłabienie wpływów Kościoła łacińskiego w Polsce /370
Biskupstwo Reinberna w Salzkolbergu  /371
Kazimierz Mieszkowic alias Restaurator  /372
Konwent mesersburski  /380
Bolesław II Largus alias Efferus  /381
Chronologia panowania Bolesława Largusa  /382
Wyprawa kijiowska  /384
Sąd królewski w Miśni w sprawach polsko-czeskich  /385
Suwerenna polityka Bolesława Szczodrego  /386
Bolesław II Largus - król Polski  /387
Usunięcie z tronu Bolesława II  /387
Pokuta Bolesława na Węgrzech  /390
Mieszko Bolesławic  /391
Władysław Kazimierowic alias Herman  /395
Judyta Maria Salicka i palatyn Sieciech  /396
Zbigniew (vel Spitygnew?) walczący o swe prawa nieślubny (?) syn Hermana  /397
Bunt Zbigniewa  /398
Kruszwicki etap buntu Zbigniewa  /401
Bunt juniorów  /403
Testament Władysława Hermana  /406
Bolesław i Zbigniew Władysła(wo)wice dzielą państwo  /408
Bolesław III Curvus  /414
Cesarz Rzeszy, Henryk V interweniuje w Polsce na rzecz Zbigniewa. Najazd z roku 1109  /416
Pokuta Bolesława III na Pomorzu  /420
Podporządkowanie Bolesława III Rzeszy  /426
Utrata przez Piasta metropolii kościelnej  /426
Cesarska polityka pax Christiana  /426
Merseburg 1135  /429
Testament Bolesława III  /431
Artykuł XI. Dzieje metropolii gnieźnieńskiej do roku 1136  /435
Artykuł XII
Organy państwa wczesnopiastowskiego  /459
Ośrodki władzy. Dwór książęcy. Palatyn, komesi, kanclerz. Uwagi wstępne. Aparat administracyjno-policyjny niższego szczebla. Samorządy  /459
Daniny  /464
Siły zbrojne państwa piastowskiego  /465
Artykuł III
Datowanie śmierci (świętego) Wacława a sytuacja polityczna w stosunkach pomiędzy Czechami i Sasami i tego stanu potencjalne związki z genealogią Sławników i Piastów /475
Wskazania łacińskie roku 929 jako domniemanej chwili śmierci księcia Wacława /475
Kalendarz prawosławny oraz liturgiczny i jego rachuba odnośnie dnia i roku śmierci księcia Wacława  /478
Argumenty kronikarskie wspierające trafne wyznaczenie daty śmierci księcia Wacława  /482
Konsekwencje polityczne wskazania roku 933 jako daty śmierci (świętego) Wacława  /484
Koligacje rodzinne Sławników  /485
Wskazanie kierunku czeskiego ataku z roku 936 a sprawy łużyckie i piastowskie  /489
Wątpliwości dotyczące sojuszu przemyślidzko-piastowskiego  /490
Dobrawa, czyli Przemyślidka (?)  /491
DODATKI. Omówienia i "bibliografia"  /499
Indeksy
Indeks geograficzny  /511
Indeks osobowy  /519
Indeks tematyczny  /527
Dodatkowe teksty źródłowe /543
Tekst źródłowy nr 1 - Dagome iudex  /543
Tekst źródłowy nr 2 - Bulla papieża Innocentego III do księcia polskiego MPH, T.2, Lwów 1872, str. 401  /544
Tekst źródłowy nr 3 - Żywot większy świętego Stanisława /546
Tekst źródłowy nr 4 - Szymon z Keza, Gesta Hunnorum et Hungarorum 1772  /548
Tekst źródłowy nr 5 - Złota bulla gnieźnieńska 1136 (fragmenty)  /549
Tekst źródłowy nr 6 - Streszczenie niezachowanego rozdziału Fundatio  /551
Tekst źródłowy nr 7 - Projekt przywileju papieskiego dla metropolii magdeburskiej  /553